De voorbereiding voor Kakube.

Het is zaterdag en ik heb een afspraak bij de kapper gemaakt om 7 uur. Een beetje vroeg, maar dan ben ik er klaar voor. Sta heel de week om 7.30 uur op en nu staat mijn wekker om 6 uur. Ik stap op mijn fietsje om 6.30 uur, maar heb een platte band. Dus eerst even naar de markt voor om hem op te pompen. Je hoeft niet bang te zijn , dat er niemand is, hier is alles van 4-5 uur op. Zo ik kan er weer tegen voor 2-3 dagen en dan mag ie weer. Het zal dus wel iets met het ventieltje zijn denk ik. Ik ben dus voor 7 uur bij mijn kapper. Ze is druk bezig met het dweilen van de vloer. Alles moet schoon en fris zijn voor ze begint. Ze is kreupel, zoals ze hier zeggen, dus voor ons lichamelijk beperkt. Maar goed ze heeft de boel wel op orde en ze verdient goed met haar kapsalon. Ze doet daarnaast ook pedicure en het zetten van nep-nagels. Ik ga zitten en wacht rustig wanneer ik aan de beurt ben. Er druppelen wat vrouwen binnen, die hun haar laten wassen en in de krul zetten. De droogkap doet zijn werk. Maar helaas maar voor even. We hebben een light-of. Dus dan maar drogen inde zon. Mijn nep-haar wordt uit elkaar gehaald , gepluist en gekamd. Een andere klant helpt daarbij. Ik mag op een klein krukje zitten en het feest kan beginnen. Na 2 uur ben ik klaar en heb ik mijn Ghana-haar. Heerlijk even niet zo warm. En voor de prijs hoef je het niet te laten, voor nog geen € 3,50 strak ingevlochten. Na de kapper doe ik een dutje en krijg een telefoontje uit Nederland van mijn zus. Dan moet er iets zijn. Mijn tante Marie van 92 jaar is deze ochtend overleden, plotseling. Was de laatste tijd wel meer moe en had al problemen met haar hart. Ben blij dat ze niet heeft hoeven lijden en dat ze tot het laatst toe helder van geest is geweest. Een mooie respectabele leeftijd. Ik zal hier als ze begraven wordt naar de kerk gaan en in gedachte met mijn familie haar gedenken.
Vanmiddag is de voetbalwedstrijd van het kakubetoernooi. Nandom town tegen Ko-sec. Gaat een spannende wedstrijd worden. Heb beide zien spelen en ze zullen aan elkaar gewaagd zijn. 16 uur is de aanvang, dus beginnen we rond 16.30 uur. Meer marge is er niet, want anders is het donker en een voetbalveld met verlichting is er niet. Het is zo ie zo geen grasveld, maar een zandbak. Het is idd spannend . De eerste helft geen goals. Uiteindelijk wordt er in de tweede helft gescoord, door Ko-sec. Het maakt Nandom town weer feller om terug te komen. Het lukt ze niet en de trofee gaat naar Ko-sec. Er kan gefeest worden met pito en ander bier. Zij zullen vannacht wel gewoon in town slapen. Makkelijk zijn ze morgen op tijd voor de opening van het festival. Het is druk in town, vele marktkooplui brengen hun waar al naar hen plek. Ook de dansgroepen wandelen binnen, herkenbaar aan de xylofoon en drums , die ze op hun hoofd meesjouwen. Jerry is ook weer terug, we drinken een shandy en wandelen naar huis. We kopen fufu onderweg. En plantain als toetje. Want net nu het weekend is , is mijn gasfles leeg . Dus dat wordt koken op het houtskoolvuurtje van de buren. Maar dat zien we morgen wel weer.
Zondag 1 december. Vandaag Kakube. Eerst nar de ward om dressings te doen. Vandaag begint er een nieuwe vpk en ze staat alleen, maar gelukkig komt sister Lucy. Ik verbind de voet van een vrowu die klem gezeten heeft . De voet is gebroken ,maar ook heeft ze aan beide kanten snijwonden, de voet is opengeklapt zullen we maar zeggen. Gezien de wonden kan ze niet gegipst. Daarnaast was er flink wat pus een paar dagen geleden en hebben we wat hechtingen verwijderd en een incisie extra gemaakt. Nu is de voet schoon en is het wachten tot we kunnen gipsen. Ze krijgt een berg aan anti-biotica, was een vuile wond en we moeten ook een ontsteking van de gebroken botjes voorkomen. Hier start iedereen met anti-biotica bij elke wond hoe klein ook. Met al het stof wat hier waait kan iets kleins een groot probleem worden. Verbind ook nog even mijn man met brandwonden. De wonden genezen langzaam. De pijn is elke keer weer vreselijk. Hij is niet verzekerd en de paracetamol is op. Gelukkig heb ik in de medicijnkast nog een extraatje aan diclofenac en geef hem dat. Klaar voor het festival.
In mijn speciaal voor kakube gemaakte jurk ga ik met Jerry op pad. Hij heeft een blouse van mijn stofje laten maken, dus we zijn een setje. We gaan met de fiets . Is allemaal wat gemakkelijker als we boodschappen doen. Het is een drukte van jewelste. Op het terrein staan de tenten klaar om schaduw te geven voor de bezoekers. Alle genodigden druppelen binnen. De chiefs maken hun entree onder grote parasols met een delegatie van mensen er om heen. Er worden traditioneel gedanst. Mooi elke keer weer. Het enthousiasme spettert er af , ook bij de allerkleinste. Ze zullen een jaar of 6 -7 zijn. Er is een groep danser , waar een lichamelijk beperkte man bij danst. Hij kan niet rechtop staan, zijn benen zijn onderontwikkeld en loopt op handen en voeten. Hij heeft het ritme zoals een afrikaan moet hebben, dus geweldig om te zien. Er wordt gedanst op blote voeten, maar hij draagt slippers aan zijn handen. Hij is sterk in zijn lijf en armen en loopt op zijn handen. De toeschouwers zijn enthousiast en hij krijgt een groot applaus. Ze zijn hier niet altijd gewend dat mensen met een handicap mee doen in de samenleving. Regelmatig worden zij voor de buitenwereld verborgen gehouden . Dus een doorbraak en voorbeeld hoe het ook anders kan.
NA de dans zijn er officiële toespraken door afgevaardigde van het district, ministers , ook vanuit Burkino Fasso. Daarnaast worden er awards uitgereikt aan verschillende mensen , die een belangrijke stap hebben gemaakt voor nandom op gebied van onderwijs en gezondheid. Ook aan mensen uit Nederland en Duitsland. Dus een paar blanke meer voor dit weekend. NA de sluiting, zijn we genodigd om met de chiefs te eten. Traditioneel eten, van deze regio. Ik proef van alles een beetje. Het heeft niet altijd veel smaak. Maar je moet proberen. Hierna gaan we naar de spot voor een biertje. Agnes komt en we praten gezellig. Daarna gaan Jerry en ik naar de “disco”. We dansen en genieten van de gezelligheid. Uiteindelijk lopen we naar huis en vermoeid , maar voldaan gaan we naar bed. Morgen, maandag, de afsluiting met de dans-/ en zangwedstrijd.
Maandag, nog even niet werken en een dagje met jerry naar kakube. Een stuk minder druk dan zondag,maar gezellig. De danswedstrijd is in volle gang. Het stof waait je om de oren. Na de dans de zang. Het klinkt niet allemaal even zuiver ,maar de inzet is er niet minder om. Dagaari songs, dus ik begrijp er niet zo veel van. Jerry legt me uit dat ze zingen over alledaagse dingen , over wat er moet veranderen etc. We gaan na dit alles een hapje eten en drinken er een biertje/shandy bij. Als alles mee zit hebben we vanavond weer een volle gasfles. Vanochtend kwam de chauffeur van het ziekenhuis de lege flessen halen. Ze worden gevuld in Wa, dus dat is zijn job voor de dag. Zo kunnen we morgen weer koken. Agnes heeft ons uitgenodigd om fufu en tubaanie te komen eten. Tubaani is gemaakt van bruine bonen, een puree , gekruid en je eet het met een saus. Het is erg lekker en daarna nog fufu, dat wordt afzien. Mijn maag is niet zo groot, maar de fufu met kip is heerlijk. De kleine lizy is heerlijk aan het brabbelen en heeft geen zin om te slapen. Het is werkelijk een schatje. De fiets van Jerry heeft de ketting verloren en dus gaan we lopend naar huis. Genoeg excercise weer voor vandaag. Met een volle buik duiken we in ons bed. Morgen weer gewoon aan het werk.