Emmanuel

Het nieuwe jaar is voor Emmanuel slecht begonnen, hij is 2 januari weer opgenomen in het ziekenhuis. Dezelfde klachten als voor de kerst, koorts, hoesten, chestpain. Op weg naar de afdeling kom ik zijn oma tegen en ze neemt me mee naar de afdeling. Duidelijk natuurlijk dat Emmanel is opgenomen. Oma spreekt geen Engels ,dus ik moet Emmanuel praten. Hij ligt in bed, infuus, een zielig hoopje klein mens. Als ie me ziet komt er een lach op zijn gezicht. Hij is altijd blij met de nasaala woman, die voor hem zorgt. Het gaat goed zoals altijd, maar hij is nog magerder dan vorige keer, 10 dagen geleden dus. Ik voel alleen botjes. In zijn status vind ik niets nieuws. Hij krijgt weer antbiotica per infuus. Ik beloof hem vanavond terug te komen, omdat ik naar de mis moet van father Steven, die 25 jaar priester is.
Ik heb rijst met vlees voor hem meegenomen. De afdeling kijkt belangstellend naar mij, de nasaala, die de kleine man bezoekt. Hij zit rechtop in bed en ik geef hem een knuffel, hij lacht . Ik bel Jerry , zodat hij ook even met hem kan praten. Hij voelt zich beter, aldus Jerry, maar ik vraag me af voor hoe lang. Broodmager , zo teer en breekbaar. En hij heeft koorts, voelt als een kacheltje. Hij is zichtbaar blij met de rijst. Ik beloof hem morgenochtend een boterham met een gebakken eitje te brengen. Zijn ogen stralen en hij omhelst me. En daar zit ik dan met een brok in mijn keel ,omdat ik weet dat hij er hard voor moet vechten om te overleven. We blijven zo een tijdje zitten en ik geef hem een dikke kus. Fluister in zijn oor, dat ik hoop dat ik hem volgend jaar weer zie. Hij is een vechter. En dan te weten dat deze jongen, met het postuur van een 12-jarige inmiddels 22 jaar is. De patiënten en hun familie reageren lachend. Zij zijn niet gewend om emoties zo openlijk te tonen. Wanneer daar de gelegenheid voor is zeker, dus op een begrafenis laten zij ook hun tranen de vrije loop. Ze waarderen zeker mijn zorg ,maar vinden het ook een beetje vreemd. Maar ik ben, zoals ik ben en kan/wil me niet in alle gebruiken hier aanpassen. Zo mag ik mijn chief van Nandom begroten met 3 kussen. Elke keer weer levert dit vele reacties. Waarbij we steeds uitleggen, dat wij in Europa elkaar zo begroeten. En gezien de chief 20 jaar in Italië heeft gewoond en gewerkt weet hij hier alles van.
En hij is een slimme jongen, die niet met zich laat sollen. Afgelopen jaar heeft hij iemand uit het dorp aangegeven bij de politie ,omdat deze hem steeds “ treiterde” met het feit dat hij aids heeft. Hij was het spuugzat en ondanks dat verschillende mensen gevraagd hadden het niet te doen is hij naar town gelopen, naar het politieburo. Al gauw 2 uur lopen vanuit Basseble. En er is een rapport opgemaakt en degene in kwestie is aangesproken op zijn gedrag. Mooi dat hij dat probleem uit de wereld heeft geholpen.
3 januari, de wekker gaat om 6 uur. Vandaag is de begrafenis van Steven , een nurse van de acute hulp. Er is een dienst op de eerste hulp en daarna volgt de begrafenis in de village. Maar ik heb Emmanuel zijn eitje beloofd , dus ik kluts 2 eieren en maak een lekkere omelet, 2 sneetjes brood met jam en een flesje met fruitsap erbij. Dat gaat hem heerlijk smaken. Voor vanavond verzin ik wel wat. Ik haast me, niet gebruikelijk hier ,maar toch. Emmanuel heeft goed geslapen. Het infuus doet hem goed en hij lacht bij het zien van het zakje wat ik meebreng. Hij is nog kort van adem en voelt nog erg warm aan, maar “het gaat goed “. Ik geef hem een dikke kus en zie hem vanavond . Nog voor ik de afdeling af ben , zit hij te smullen.
Door naar de volgende afspraak de SEH. De kist staat centraal , gesloten. De priester start de dienst. Te vergelijken met een avondwake in onze katholieke kerk. Er wordt gezongen en gebeden. De kist wordt geopend en iedereen kan afscheid nemen. Heb Steven tijdens zijn opname verschillende malen bezocht, maar was toen al niet meer echt aanspreekbaar. Hij keek je met nietszeggende ogen aan. We hebben elkaar in 2011 leren kennen op de afdeling. Een man die in was voor een grapje. Hij is 56 jaar geworden en laat vrouw en 4 kinderen achter. Intens verdrietig zijn ze, en 1 zoon huilt hartverscheurend. Na de dienst wordt de kist gesloten en in een karavaan van auto’s en motors vertrekken we naar het dorp. Steven wordt met de ambulance er heen gebracht. Een laatste eerbetoon voor jaren van dienst. In het dorp wordt hij uit de kist gehaald , krijgt een mooie smock aan en wordt op een stoel gezet te midden van de aanwezigen. We kunnen ,onder de muziek van de drums en xylofoon , nogmaals afscheid nemen. Tijd om te rouwen en te huilen. Hierna zal hij op zijn plateau geplaatst worden voor een algemeen afscheid voor iedereen die langskomt. Dit gaat een hele dag duren, met pito en eten. Morgen wordt hij begraven. Ik ga na de familieceremonie naar huis. Ga me Michael op de motor. We gaan langs zijn vader om kennis te maken. En zo wordt een opgebouwde vriendschap hier na een paar jaar uitgebreid met leren kennen van familie. Ook vanmiddag komt de zus van Dorothy ( vrouw van Michael ) met de baby en , die willen mij graag zien. Vorig jaar heb ik hen kleertjes gegeven voor de toen net geboren baby. Dus Inge bedankt, namens hen. Het meisje is inmiddels een jaar en kan al lopen. Een schatje, maar bang van de nasaala woman. Het kan gebeuren. Ze huilt niet ,maar blijft sticky bij mama en papa. En zo gaat er weer een dag voorbij.
Hoewel ik strakjes nog naar een begrafenis moet. De schoonzus van Alex ( van de schoonmaak ) is overleden en hij heeft me uitgenodigd, dus nog een keer. Ik ga lopend, het is nog voor town, dus excersize. Ik val op, dus Alex ziet me komen. We gaan naar de oude dame en doen de gebruikelijke rituelen. Volgens Alex is ze 125 jaar oud geworden, een beetje overdreven lijkt me, 80 +. Hier is die generatie zich helemaal niet bewust van een geboortedatum, dus we nemen het met een korreltje zout. Het Engels van Alex is niet al te best, maar ik ga mee naar zijn huis en neem een watertje. Ik drink geen bier en zeker geen pito. De shandy is uitverkocht. Er volgt een discussie over mijn drankgebruik, dus geen alcohol. Het lijkt niet te overtuigen. De vrouwen op de bank genieten van de pito en hebben eigenlijk al we genoeg op zo te zien. Ook Alex zit aan zijn taks. Ik voel me ongemakkelijk, maar houd vol. Na 3 kwartier ga ik terug naar het funeralterrein. Gooi geld in het mandje bij de xylofoonplayers en wat naar de overleden dame en ga naar huis.
Er zijn vandaag meer begrafenissen dan gebruikelijk, haast niet voor te stellen ,maar het is zo. Het grote probleem ligt in het ziekenhuis, het mortuarium. De koeling is stuk en de onderdelen laten op zich wachten. Dus alle overledenen zijn aan de familie overgedragen, vandaar de extra drukte. Veel mensen die van de ene naar de andere begrafenis gaan. Duidelijk herkenbaar aan de kleding, zwart / rood en combinaties. De mannen in smock met een tas van een geitenvel. De closest family dragen armbanden van een soort buigzaam riet en rode lintjes. Ik ga in mijn St. Theresa-dress. Mooi en duidelijk wat ik hier doe, een member van het ziekenhuis, zoals matron zegt. En nu een lekkere douche en maak gebakken aardappeltjes met groente. Voor Emmanuel heb ik pasta gemaakt met groente en een eitje. Het heeft ons beide gesmaakt en nu met de beentjes omhoog.