wat heeft een jaar Ghana me gebracht 20 -12-2015

Het jaar zit er op. Dat geeft stof tot nadenken.
Evalueren zouden we in Nederland zeggen.
Wat heeft het mij gebracht en wat heb ik kunnen betekenen voor met name het ziekenhuis.
Ga er voor zitten lezers, want het wordt een lange zit.

Begonnen op de eerste hulp kindrafdeling. Was een hele leerzame tijd. Heb van Mary( helaas in juli overleden en wordt nog zo gemist ). Heb Dagari geleerd , om zo in hun eigen taal hun klachtente kunnen vragen. Waar moet je alert op zijn in je klinische blik. Waardes van bleoduitslagen beoordelen medicatie voorschrijven, diagnose stellen, het zat er allemaal in.
Wat me heeft doe switchen ? De onmacht , dat je kinderen zo moeilijk of niet duidelijk kunt maken wat er aan de hand is en wat je gaat doen. Ik kan niet tegen huilende kindjes en ze huilen natuurlijk. Bloed prikken, infuusjes zetten, verband wissels, medicatie geven allemaal reden genoeg om te huilen.
Dus op naar de afdeling Accidant & Emergency.
Alle jaren alleen wondverzorging gedaan en vroege diensten gedraaid.
Nu gewoon mee met de Ghanese diensten, vroege ,laat ,nacht. Geeft me een beter beeld van de zorg in Ghana.
Het hoofd heeft vakantie, is zwanger en dus ruim 5 maanden van de afdeling.
Faruk is blij dat ik kom. En ik omdat er meer actie is, meer uitdaging.
Dat hier de familie alle zorgtaken doen is bekend of misschien ook niet. Dus wassen, verschonen, eten geven, rennen met po's , bloedmonsters naar het lab brengen , medicijnen halen bij de apotheek etc.
Dus wat blijft er over voor de vpk : verpleegtechnische taken, medicijnen delen , bloed prikken, infuzen, wondzorg,opnames, visite lopen etc.
De eerste week kijk ik de kat uit de boom. Ik ken Faruk al jaren, dus neem de tweede week stappen.
Het is een bende in de voorraad en de trolley voor acute opnames op de afd.
Structuur , ordenen is moeilijk voor een Afrikaan.
De kasten worden geleegd gesopt en heringedeeld. Logisch ordenen, alles labelen. Het ziet er strak uit.
Dan de trolley. Bakjes met spuiten, infuusnaalden, en zakken ,de bloeddrukmeter, handschoenen, desinfectans etc. alles krijgt een vaste plek
Op hoop van zegen. We zullen het gaan zien.
2 x per week worden er bestellingen gedaan bij magazijn en apotheek. Ondanks dat wordt er gehamsterd. Op de meest gekke plekken kom ik spuiten , handschoenen etc tegen. Op de afdelingsvergadering kaart ik het toch maar even aan . Het vraagt wat overredingskracht, maar met een paar weken is het gedaan.
En nu net voor ik vertrek hebben ze het eindelijk door. Ik ben blij. Het heeft me veel kruim gekost.
Het papierwerk had ik geordend in orders in een kastje. Maar met hulp van Lieke, Marieke en myself , hebben we overzichtelijke opbergkasten laten maken met vakken groot en klein. Gelabeld natuurlijk. En zo kunnen ze alle formulieren, boeken etc. opbergen.
Hoop als ik terug kom dat dit nog het geval zal zijn. ;-).

Wat het meest opvalt en ook stoort is de houding van de verpleegkundigen. Ze lijken niet geinteresseerd in hun vak. Het salaris aan het eind van de maand is belangrijker. Mis bij velen passie.
Ze zijn moe, komen te laat, zijn laks. Weet dat hier tijd niet altijd tijd is. En als dit om socializen gaat kan ik daar in mee, maar op het werk toch wel graag op tijd. Zeker als je nacht hebt gehad, 12 uurs dienst, is het fijn als je op tijd naar huis kunt. Denk niet dat dit snel zal veranderen, is een cultuurgegeven. Maar zie al wel dat dr Robert zich ook irriteert bij een vergadering , waar een paar mensen maar op tijd zijn. En hij is toch een echte Ghanees, dus er is hoop. Dit probleem ook terug gelegd bij hoofd verpleging, management en artsen.
Nog schokkender, dat de kennis van de verpleging mi onder de maat is. En dat begint al met basiskennis.? Ik kan helaas te veel voorbeelden geven.
Heb een paar maal mijn kennis aangeboden, maar er is niet op ingegaan, helaas. Ik wil me zeker niet opdringen, zij hebben ook hun trots. Maar soms zeker misplaatst. Het gaat om mensenlevens en dat lijkt niet altijd tot ze door te dringen. Ons systeem is sluitend. Een gemaakte fout is makkelijk op te sporen en daar zul je je voor moeten verantwoorden.
Hier kom je er mee weg. Er wordt slecht of niet gerapporteerd, medicatie niet gedeeld, verkeerd toegediend. Heb hier dus zeker mijn momenten van frustratie gehad en ook verdriet.
Een " klein" voorbeeldje : een 2 weken oude meisje, krijgt een infuusje. Wordt omcirkeld met een pleister . Een paar dagen later blijkt het handje afgestorven en wordt haar handje geamputeerd.
Ik heb mijn vreugde gehaald uit kleine en grote momenten in zorg voor de patient. Aandacht, een luisterend oor, duidelijkheid en gewoon je voorstellen als je aan je dienst begint. Zeker niet standaard. Een cursus patientenbejegening gehad , maar zie er weinig van terug.
En uit het werken met plegen, die het het wel hebben. Faruk is er eentje van , een kei van een pleeg met veel kennis. Hij gaat door studeren en wat zal ik hem missen op de afdeling. We waren 2 handen op 1 buik, we hadden aan een blik genoeg wat ieder voor zich zou doen, een echt team.
De afdeling is een afdeling die na een paar dagen overplaatst naar andere afdelingen. Ik blijf de langliggers volgen. Ze waarderen het en ik vind het fijn te zien hoe hun herstel verloopt.
Theresa en haar 2- jarige dochtertje zijn 2 van de 3 overlevenden in een trotro-ongeluk. ( 9 inzittenden overleden ). Zij komen van uit een ander ziekenhuis. Theresa in shock met een klaplong, een gebroken boven -en onderbeen. Lovia met een hersenschudding, snijwond enkel. Gevochten voor mama's leven. Operaties met pinnen. Haar man is vpk, maar nu docent verpleegkunde. Het valt hem op dat mijn manier van zorg anders is dan die van de meeste. De aandacht die ik geef aan zijn vrouw en kleine meid vallen hem op en hij waardeert dit. Ik stimuleer Theresa ondanks de pijn te mobiliseren en help haar daarbij. Door de weken worden we closer. Lovia went aan deze witte zuster en we hebben plezier. Ik verwen haar met kleurboek, potloden en ballonnen. De waardering komt als ze met ontslag mogen. Papa komt naar mijn huis om me te bedanken. Hij geeft me 30 cedi. Ik wil , maar mag het niet afwijzen. Het zou een vorm van respectloosheid zijn. Ik zeg de familie gedag en hoop ze volgend jaar weer te zien. Ik ben blij.
Elke dag even naar de afd chirurgie. Bijkletsen met de patienten, die daar al maanden liggen na operaties door de orthopaed. Lachen om de krukkenrace, het kietelen van de jochies van 10 jaar en het dansen op 1 been. Een dag overslaan vraagt elke keer uitleg, haha. Ik ga ze missen en dat is wederzijds.
Vele van de plegen willen natuurlijk met me mee naar huis. Maar met een beetje uitleg over de taak van ons als vpk kijken ze je verbaasd aan. Is toch even iets anders. In ieder geval hebben ze dan wel het recht om moe te zijn.
En nu klaar voor vertrek, evalueer ik met managment en artsen . Heb adviezen op papier staan om kennis en houding van de vpk te kunnen verbeteren. Hoop dan volgend jaar vooruitgang te zien. En misschien ook een bijdrage gaan leveren in de vorm van onderwijs op maat.